Từ nay đến cuối năm 2018, dự báo tình hình thời tiết, khí hậu tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; thời tiết trên biển, vùng ven bờ tiếp tục có khả năng diễn biến phức tạp hơn, theo dự báo từ nay đến cuối năm có khoảng 8 đến 10 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hình thành trên Biển Đông, trong đó 4 đến 5 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp vào nước ta. Bên cạnh đó, các hoạt động sản xuất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về tai nạn, sự cố. Để chủ động, hoàn thành tốt nhiệm vụ ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn từ nay đến cuối năm 2018, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương cần tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm.

Trước mắt các Bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương khắc phục hậu quả cơn bão số 3 và mưa lũ vừa qua theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong đó tập trung công tác tìm kiếm cứu nạn những người còn đang bị mất tích, phòng ngừa dịch bệnh, khôi phục sản xuất để sớm ổn định đời sống, sinh hoạt cho người dân vùng bị bão, mưa lũ, đặc biệt có phương án đề phòng mưa to gây lũ ống, lũ quét để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân.

Tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 03/CT-TTg  ngày 3/2/2016 của Thủ trướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn giai đoạn 2016-2020 và các văn bản chỉ đạo có liên quan thuộc lĩnh vực ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, đề cao trách nhiệm của các cấp các ngành trong công tác ứng phó sự cố thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, không chủ quan trong nhận thức, đơn giản trong xây dựng kế hoạch, biện pháp thực hiện; nâng cao hiệu quả công tác dự báo, cảnh báo, ý thức phòng, tránh cho người dân để giảm thiểu tổn thất về tính mạng và tài sản. 

Đồng thời, rà soát, điều chỉnh, bổ sung các phương án ứng phó với các tình huống thiên tai có thể xảy ra trên từng địa bàn; đặc biệt các khu vực có nguy cơ cao về sự cố, thiên tai; kế hoạch, phương án ứng phó với bão mạnh, siêu bão; mưa lũ đặc biệt lớn, sạt lở đất trên diện rộng, động đất, sóng thần sát tình hình thực tế của từng địa phương; khẩn trương hoàn chỉnh Kế hoạch ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ở các cấp; kế hoạch quốc gia ứng phó 12 tình huống cơ bản. 

Sẵn sàng cơ động ứng phó

Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương duy trì tốt các chế độ ứng trực về lực lượng và phương tiện; sẵn sàng cơ động ứng phó và xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống, nhất là ở các địa bàn trọng điểm; phối hợp tốt giữa các cơ quan, đặc biệt là giữa Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn với Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai trong công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Tăng cường hợp tác quốc tế trong đào tạo nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong nước và thế giới vào lĩnh vực ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tham gia các hoạt động tập huấn, diễn tập song phương và đa phương với các nước trong khu vực và quốc tế, đặc biệt là tham gia diễn tập ARDEX 18 tại Indonexia vào quý IV năm 2018.

Phương châm “4 tại chỗ”

Bộ Quốc phòng phát huy vai trò nòng cốt, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị nhất là cơ quan quân sự địa phương làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp chuẩn bị tốt lực lượng, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ”, sẵn sàng ứng phó, xử lý, khắc phục các tình huống thiên tai, sự cố và tìm kiếm cứu nạn xảy ra; phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tập trung nâng cao năng lực cho lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn chuyên trách, kiêm nhiệm, nhất là đối với các đơn vị làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn trên biển, sự cố hóa chất độc xạ, sinh học.

Bộ Công an tập trung triển khai, thực hiện tốt Nghị định số 83/2017/NĐ-CP ngày 18/7/2017 của Chính phủ quy định về công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy và chữa cháy và các văn bản liên quan về công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy và chữa cháy; chỉ đạo các địa phương có biện pháp di dời các hộ gia đình không chịu sơ tán hoặc đi sơ tán lại quay về nơi ở cũ, bảo vệ an toàn nơi ở của người dân và nơi người dân đến sơ tán, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên các địa bàn; sẵn sàng ứng phó khi xảy ra cháy ở các khu đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư và tham gia ứng phó các sự cố nghiêm trọng khác xảy ra.

Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo, kiểm tra hệ thống đê điều, hồ đập; giám sát, quản lý công tác vận hành bảo đảm an toàn các chủ hồ chứa thủy lợi, thủy điện trong quá trình điều tiết, xả lũ đúng quy định, không để vỡ đê gây ngập lụt thiệt hại tài sản, hoa màu của nhân dân; chỉ đạo Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các địa phương rà soát, điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch, phương án sát với tình hình thực tế của từng địa bàn, vùng miền; hướng dẫn ngư dân đảm bảo an toàn tàu, thuyền khi có thiên tai, gió bão, đặc biệt là ở khu neo đậu, tránh trú không để va đập, mất an toàn; phối hợp với các Bộ, ngành và các địa phương tổ chức huy động lực lượng, phương tiện ứng phó tình huống bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, lụt, hạn hán; sự cố về đê điều, hồ đập có tính chất phức tạp; tăng cường tổ chức tập huấn, hướng dẫn ngư dân, hộ nuôi trồng thủy sản về phương pháp neo đậu tàu thuyền tránh bão; chằng chống, gia cố neo đậu lồng bè, ao nuôi thủy sản khi bão đổ bộ.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo Cục Hàng hải phối hợp chặt chẽ với các lực lượng hướng dẫn chủ tàu, thuyền và ngư dân biết các khu vực neo đậu, bến bãi tránh trú khi cần thiết, đặc biệt là đối với tàu vận tải khi có bão, áp thấp nhiệt đới; triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn giao thông khi có bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lũ, sạt lở đất; triển khai có hiệu quả Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Quy chế phối hợp Tìm kiếm cứu nạn trên biển và trong lĩnh vực đường thủy nội địa; hoàn thành trục vớt 02 tàu còn chìm đắm do bão số 12 năm 2017 tại vùng biển Bình Định; chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với các bộ, ngành và chính quyền địa phương tăng cường các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm cứu nạn trên biển nhất là đối với các ngư dân bị nạn, hạn chế trường hợp bị mất tích; tăng cường các biện pháp để hạn chế, không để xảy ra sự cố, mất an toàn đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và trong lĩnh vực hàng không.

Bộ Công Thương chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, thực hiện công tác ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trong sản xuất khai thác khoáng sản, hóa chất độc hại, vật liệu nổ công nghiệp; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo và hướng dẫn việc xử lý các vụ nổ, sập hầm lò ở các cơ sở sản xuất khai thác khoáng sản, dầu mỏ, hóa chất, vật liệu nổ công nghiệp; ứng phó sự cố cháy nổ giàn khoan, đường ống dẫn khí, khu chế xuất lọc dầu và các nhà máy điện khí; tổ chức ứng phó, xử lý sự cố tràn dầu, sập đổ hầm lò, rò rỉ bức xạ hạt nhân; phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương trước mùa mưa bão hàng năm có kế hoạch chuẩn bị các mặt hàng thiết yếu cung ứng cho nhân dân, nhất là các vùng sâu, vùng xa, vùng dễ bị chia cắt, cô lập, vùng thường xuyên bị ngập úng kéo dài.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục tổ chức triển khai Quyết định số 1636/QĐ-TTg ngày 31/8/2010 trong đó tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện Trạm quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia trong hệ thống quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia; phối hợp với Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm Cứu nạn và các Bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai, tổ chức thực hiện Quyết định số 884/QĐ-TTg ngày 16/6/2017; triển khai các nghiên cứu tính toán mô phỏng phát tán phóng xạ phục vụ quan trắc và ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân, xây dựng các phương án, kịch bản, quy tắc ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân và các loại hình thảm họa công nghệ cao; tập trung đề xuất, nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ phục vụ công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn.

Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp và hướng dẫn các địa phương đảm an toàn cho người, đảm bảo an toàn cho các công trình, đặc biệt là các công trình nhà ở; hướng dẫn các địa phương quy hoạch, đầu tư, bố trí lại dân cư đảm bảo an toàn khi có thiên tai xảy ra; chỉ đạo các doanh nghiệp xây dựng phối hợp với các địa phương trên địa bàn chuẩn bị lực lượng, vật tư, phương tiện sẵn sàng tham gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Nâng cao chất lượng công tác dự báo

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên và môi trường chỉ đạo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia tăng cường, nâng cao chất lượng công tác dự báo, cảnh báo, cung cấp đầy đủ, kịp thời các bản tin phục vụ công tác ứng phó thiên tai, thảm họa và tìm kiếm cứu nạn trên các phương tiện thông tin đại chúng; phối hợp với các Bộ và các địa phương liên quan tổ chức ứng phó, tìm kiếm cứu nạn khi xảy ra các sự cố.

Bộ Y tế chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các cơ sở y tế, bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng chuẩn bị lực lượng, phương tiện y tế, thuốc men sẵn sàng cơ động cấp cứu, vận chuyển, điều trị người bị nạn khi xảy ra các tình huống sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và các địa phương tổ chức cấp cứu, điều trị người bị nạn khi xảy ra các tình huống sự cố, thiên tai, thảm họa và tổ chức cấp cứu, cứu nạn kịp thời các trường hợp bị tai nạn xảy ra.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nghiên cứu đề xuất chính sách trợ giúp đối tượng trực tiếp chịu hậu quả của các sự cố, thiên tai và phối hợp thực hiện chế độ, chính sách với người tham gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo quy định của pháp luật.

Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Đài Truyền hình, Đài Tiếng nói Việt Nam chỉ đạo các cơ quan Thông tấn báo chí tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kỹ năng phòng tránh, ứng phó, sự cố, thiên tai; làm chuyển biến về nhận thức và trách nhiệm cho các cấp, các ngành và nhân dân trong ứng phó thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; kịp thời đưa tin về diễn biến tình hình thời tiết nguy hiểm để người dân biết phòng tránh và ứng phó; chỉ đạo hệ thống Đài thông tin Duyên Hải Việt Nam tiếp nhận và phát chính xác, kịp thời, đủ tần suất, phủ sóng rộng rãi các tin về cảnh báo khí tượng, dự báo thời tiết biển và các thông tin tìm kiếm cứu nạn; chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam đưa tin, phản ánh kịp thời hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước khi đến các địa phương kiểm tra, thăm hỏi, chỉ đạo công tác ứng phó, sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn để người dân, bà con yên tâm, tin tưởng vào chế độ, thấy được sự quan tâm thường xuyên của Đảng và Nhà nước đối với người dân.

Khi có bão mạnh đổ bộ vào đất liền, dự báo mưa lớn gây ngập úng, lũ ống, lũ quyét, UBND các địa phương cần chỉ đạo, hướng dẫn nhân dân thu hoạch sớm hoa màu, thủy, hải sản, di dời lồng bè, chằng chống nhà cửa và kiên quyết di dời dân sơ tán đến nơi an toàn, bảo vệ khu vực sơ tán; chuẩn bị thật đầy đủ, lực lượng, phương tiện, vật tư; thực hiện tốt phương châm "4 tại chỗ" sẵn sàng ứng phó kịp thời, hiệu quả các tình huống sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; dự trữ lương thực, thực phẩm, nước uống, thuốc men, đèn dầu bảo đảm khi đi sơ tán, chú ý quan tâm những khu vực trọng điểm dễ bị cô lập, chia cắt do lũ lớn, ngập lụt, sạt lở; tuyên truyền, giáo dục cho các tàu cá của ngư dân khi đánh bắt xa bờ phải đi theo tổ đội, thường xuyên mở hệ thống thông tin để kịp thời liên lạc và có túi cứu thương sơ cứu ban đầu khi có sự cố; trường hợp có tàu cá của ngư dân gặp sự cố trên biển cần phối hợp và chỉ đạo các cơ quan chức năng, các tàu cá của dân đánh bắt gần khu vực tàu bị nạn để tham gia cứu hộ, cứu nạn kịp thời...