Ông Phạm Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Bảo vệ Môi trường miền Trung - Tây Nguyên (Bộ TN&MT) chỉ đạo đẩy mạnh giám sát, quan trắc, phun xịt khử trùng tại các điểm chôn hủy lợn dịch

Hiện trạng môi trường trong tầm kiểm soát

Tính đến nay, bệnh dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) đang xảy ra trên đàn lợn của 4.585 hộ chăn nuôi, 465 thôn, 94 xã thuộc 9 huyện. Tổng số lợn mắc bệnh và đã tiêu hủy là 26.068 con với tổng trọng lượng tiêu hủy là 1.516.666 kg; trong đó, Phú Vang có số lợn mắc bệnh tiêu hủy lớn nhất với 9.664 con; Phong Điền có 6.287 con; Quảng Điền có 3.122 con...

Là địa phương đầu tiên trên địa bàn tỉnh xuất hiện DTLCP, huyện Phong Điền đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, xã, thị trấn thực hiện quy trình chôn lấp, tiêu hủy theo hướng dẫn của cơ quan chuyên ngành. Toàn bộ đàn lợn bị bệnh được tiêu hủy trong vòng 24 giờ kể từ khi có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh DTLCP. Việc chôn lấp, tiêu hủy được thực hiện tại chỗ đối với số lượng lợn chết bị dịch không quá lớn và chọn địa điểm tiêu hủy tại đất vườn của hộ chăn nuôi có dịch và các khu đất trống đảm bảo khoảng cách theo quy định; hố chôn được đào sâu quá 3m, lót đáy, xử lý mùi hôi, khử trùng, tiêu hủy xác lợn bằng hoá chất và vôi bột.

Tuy phát dịch sau một số địa phương khác, nhưng Phú Vang có số lợn bị dịch và tiêu hủy lớn nhất trên toàn tỉnh. Ngoài các điểm chôn nhỏ lẻ, hầu hết các xã, thị trấn đều được chuẩn bị quỹ  đất từ 2- 3 điểm chôn tập trung đáp ứng yêu cầu.

Qua kiểm tra theo dõi hiện trạng môi trường khu vực chôn lấp, tiêu hủy bằng cảm quan, tại các điểm chôn lấp trên địa bàn huyện Phú Vang không có sự cố sụt lún, xói mòn, rò rỉ, ảnh hưởng đến môi trường nước, đất, không khí. Tuy nhiên, một số hố chôn từ 20 con trở lên đã có hiện tượng bốc mùi.

Tại điểm tiêu hủy khu vực An Sơn Tây, xã Quảng An (Quảng Điền) cách khu dân cư khoảng 500m vừa qua đã xuất hiện phát tán mùi hôi. Theo ông Lê Vĩnh Quý, Phó Trưởng phòng TN&MT Quảng Điền, điểm chôn lấp này do số lượng trên 30 con lợn dịch, nên có hiện tượng bốc mùi, song không xuất hiện rò rỉ, sụt lún. Những điểm chôn lấp khác có số lượng ít, được lót bạt, bỏ vào bao buộc kín miệng, rải vôi, khử trùng nên cơ bản chưa phát sinh mùi hôi.

Theo báo cáo của Chi cục Bảo vệ môi trường, bước đầu tiến hành khảo sát, kiểm tra thực tế tại một số vị trí đã chôn lấp tiêu hủy lợn mắc DTLCP ở Phú Vang, Quảng Điền, công tác tiêu hủy, chôn lấp được các địa phương tổ chức đảm bảo quy trình quy định. Vị trí lựa chọn chôn lấp tập trung lợn mắc dịch xa dân cư và nguồn nước mặt cung cấp sinh hoạt, nước ngầm. Bước đầu xác định mức độ ảnh hưởng đến môi trường của các vị trí đã tiến hành chôn lấp lợn mắc DTLCP là rất thấp.

Đoàn kiểm tra tại điểm chôn lấp tiêu hủy lợn dịch ở xã Phú Thượng (Phú Vang)

Giám sát, tiêu độc khử trùng định kỳ

Tại các điểm chôn hủy lợn dịch cơ bản hiện chưa xảy ra các sự cố về môi trường, tuy nhiên, để phòng ngừa và chủ động trong việc bảo vệ môi trường, ông Phạm Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Bảo vệ Môi trường miền Trung - Tây Nguyên đề nghị các địa phương, Chi cục Bảo vệ môi trường cần giám sát, tăng cường phun xịt khử mùi ở các điểm chôn. Việc chôn hủy lợn dịch tại các điểm tập trung số lượng lớn cũng như các điểm nhỏ lẻ chắc chắn sẽ phát sinh mùi hôi, ô nhiễm, nên để giúp các địa phương có cơ sở khoa học phòng ngừa, xử lý kịp thời trước khi xảy ra sự cố môi trường, đơn vị quan trắc cần hỗ trợ quan trắc, theo dõi chất lượng các thành phần môi trường tại các khu vực tiêu hủy lợn dịch số lượng lớn, các khu vực thấp trũng, nhạy cảm.

Các huyện đã làm tốt khâu chuẩn bị, thống nhất địa điểm chôn và quy trình tiêu hủy, nhưng đề phòng nếu xảy ra tình hình dịch bệnh tương tự, các địa phương cần chủ động xây dựng đội ngũ tiêu hủy chuyên nghiệp, rà soát chuẩn bị quỹ đất, phương tiện, dụng cụ hỗ trợ giúp người dân tiêu hủy lợn dịch đúng quy trình, đảm bảo môi trường.

Nhiều địa phương đang gặp khó khăn về ngân sách phục vụ công tác phòng dập dịch, tiêu hủy, phun khử, nhất là một số thôn có lợn dịch và nguy cơ tái phát là vùng trũng, không có quỹ đất để chôn tại chỗ nên cần vận chuyển đến các khu đất ở các thôn khác, nguy cơ lây lan dịch bệnh cao. Vì thế, các địa phương đề xuất hỗ trợ một phần kinh phí từ Quỹ Bảo vệ môi trường Trung ương hoặc địa phương để chủ động làm tốt hơn trong công tác phòng chống DTLCP.