1. Ngày 15/5/1965, khi viết những dòng đầu tiên của bản Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra lời tiên tri - cũng là lời khẳng định kiên quyết: “Cuộc kháng chiến chống Mỹ có thể sẽ kéo dài mấy năm nữa”; “Dù khó khăn gian khổ đến mấy, Nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi”. Người căn dặn lại những điều dành cho công việc xây dựng sau khi kết thúc chiến tranh, thống nhất đất nước, Đảng sẽ phải gánh vác trách nhiệm lãnh đạo Nhân dân “xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”.
Để hoàn thành nhiệm vụ to lớn, nặng nề mà vẻ vang đó, Người viết: “Theo ý tôi, việc phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng (chữ gạch chân trong nguyên văn) làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ Nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”. Tinh thần của những dòng ngắn gọn này là nâng cao năng lực công tác, trình độ trí tuệ và rèn luyện phẩm chất đạo đức của cán bộ, đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng để Đảng ngang tầm với nhiệm vụ mới.
Trong đó, vấn đề rèn luyện đạo đức cách mạng được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của Nhân dân”.
Người cũng chỉ ra nguyên nhân mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam là:“Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ Nhân dân, phục vụ Tổ quốc cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo Nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của Nhân dân ta”(Di chúc). Chính vì vậy, muốn giữ gìn và tăng cường sức mạnh của Đảng, điều đầu tiên phải coi trọng và giữ gìn là sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Người căn dặn: “Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết thống nhất của Đảng được Người chỉ rõ: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình”, và điều cốt yếu khi thật thà tự phê bình và phê bình là “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”.
2. Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng do đồng chí Bí thư thứ nhất Lê Duẩn đọc có đoạn: “Vĩnh biệt Người, chúng ta thề: Hết lòng hết sức giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình, tăng cường sức chiến đấu của Đảng, làm hạt nhân cho khối đoàn kết toàn dân, bảo đảm cho sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam hoàn toàn thắng lợi”.
50 năm đã qua từ khi chúng ta thực hiện những lời thiêng liêng cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại trong Di chúc. Có những việc chúng ta đã làm và đã làm tốt, đạt được những kết quả nhất định: Công tác đền ơn đáp nghĩa, xoá đói giảm nghèo, xây dựng cơ sở hạ tầng cho các ngành kinh tế, văn hoá, xã hội, dần dần nâng cao mức đáp ứng những nhu cầu dân sinh, mở cửa hội nhập và phát triển về mọi mặt, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới... Có những việc chúng ta làm chưa tốt và làm chưa xong, còn phải tiếp tục cố gắng hoàn thành: Xây dựng và chỉnh đốn Đảng, cải cách hành chính, dân chủ hoá và thể chế hoá các hoạt động xã hội, phòng chống để đẩy lùi tham nhũng, lãng phí và những tệ nạn xã hội...
3. Hai nhiệm kỳ gần đây, Đảng tích cực đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và đã tạo được những chuyển biến tốt. Hai Nghị quyết Trung ương lần thứ 4 khóa XI và khóa XII của Đảng đều nhấn mạnh vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong tình hình mới, đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong cán bộ, đảng viên. Việc thực hiện nghiêm túc các nghị quyết này đã đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên một bước phát triển mới, tạo được không khí phấn khởi và gây được niềm tin trong Nhân dân.
Hiện nay, chúng ta đang nỗ lực triển khai thực hiện hiệu quả các Nghị quyết Trung ương 7 và Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XII), tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ cấp chiến lược - được coi “là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là công việc hệ trọng của Ðảng”, thực hiện trách nhiệm nêu gươngcủa cán bộ, đảng viên, trước hết là các Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Cùng với việc thực hiện những nghị quyết đó, Đảng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị. Chúng ta vẫn tiếp tục thực hiện những lời đã hứa với Người năm xưa. Hôm nay, chúng ta đọc lại, và sẽ còn đọc lại Di chúc để tâm niệm những điều Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn, để thực hiện tốt hơn những điều Người mong cho dân, cho nước, cho Đảng.