Đa ngành, đa lĩnh vực
Giám đốc HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2 (Quảng Điền), ông Nguyễn Lương Trí dám nghĩ, dám làm đã vực dậy HTX từ muôn vàn khó khăn. Ở xã Quảng Thọ, cây rau má chính là cơ hội, điều kiện để HTX “khai thác”, thúc đẩy hoạt động kinh doanh và mang lại hiệu quả sản xuất cho nông dân.
Từ khi có ý tưởng sản xuất trà rau má, ông Trí và ban giám đốc HTX quyết tâm theo đuổi, mạnh dạn vay vốn mua sắm công nghệ, thiết bị chế biến trà rau má túi lọc và sấy khô. Sản phẩm được thị trường ưa chuộng, tiêu thụ rộng khắp các tỉnh, thành trong cả nước.
Bình quân mỗi năm, HTX đạt doanh thu trên 4 tỷ đồng, riêng năm 2018 đạt 4,3 tỷ đồng. Từ khi sản xuất thành công các loại trà, diện tích rau má ở Quảng Thọ nhân rộng lên 44 ha, sản phẩm được tiêu thụ ổn định. Mỗi ha cho thu hoạch 50 tấn/năm, thu nhập khoảng 250 triệu đồng, cao gấp 5 lần trồng lúa.
Tại xã Lộc Bổn (Phú Lộc) có nhiều hộ trồng rừng với diện tích lớn chính là điều kiện để thành lập mới HTX Lâm nghiệp bền vững Hòa Lộc nhằm hỗ trợ người dân trong quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. HTX có nhiệm vụ cung cấp nguồn giống keo chất lượng, thân thiện với môi trường và giúp người dân các biện pháp trồng rừng gỗ lớn, có chứng nhận FSC. Từ ngày đầu thành lập (tháng 4/2018), trên địa bàn có 146 ha rừng/410 ha của các hộ thành viên được cấp chứng chỉ FSC. HTX đang xúc tiến, hỗ trợ các hộ tham gia trồng rừng gỗ lớn - FSC đối với diện tích còn lại.
Giám đốc HTX Lâm nghiệp bền vững Hòa Lộc, ông Hồ Đa Thê thông tin, trên địa bàn có nhiều diện tích rừng trồng gỗ lớn đã thu hoạch, cho thấy hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với rừng trồng thông thường. Ông Thê nhẩm tính: “Gỗ rừng trồng 5 năm cho thu hoạch chỉ đạt bình quân 85 tấn/ha, có trị giá từ 80-100 triệu đồng/ha. Còn rừng trồng có chứng chỉ FSC phải 8 năm mới thu hoạch, nhưng đạt trên 200 tấn/ha, có giá trị 250-300 triệu đồng/ha. Rừng trồng gỗ lớn còn được các doanh nghiệp hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá ổn định, không lo bị các lái buôn ép giá như trước”.
Xuất hiện nhiều mô hình
Gần đây, trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều mô hình HTX mạnh dạn đầu tư, hoạt động có hiệu quả, như: HTX Nông nghiệp Quảng Thọ 2 từ việc sản xuất trà rau má. HTX Thủy Thanh II sản xuất, xây dựng nhãn hiệu “Gạo Hương Cốm”được thị trường ưa chuộng. HTX Phú Hồ xây dựng thương hiệu "Gạo Phú Hồ"kết hợp thu mua, chế biến và đa dạng các kênh tiêu thụ sản phẩm gạo. HTX Thủy Dương phát triển kinh doanh đa ngành nghề theo hướng bền vững, xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm mướp đắng gắn với đầu tư công nghệ chế biến trà mướp đắng mang lại hiệu quả sản xuất kinh doanh (SXKD) và tăng giá trị thu nhập cho thành viên.
Các HTX: Nam Sơn, Phú Bài, Hòa Mỹ xây dựng mô hình vườn ươm cây keo, cung ứng giống có chất lượng và giá thành hợp lý cho thành viên, góp phần thúc đẩy kinh tế hộ và hiệu quả SXKD của HTX.
Các HTX Mây tre đan Bao La, HTX thêu Phú Hòa, HTX đúc Thắng Lợi, HTX dầu tràm Lộc Thủy và các HTX Zèng... đã chú trọng huy động các nguồn lực đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới công nghệ, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật; liên kết giữa các hộ sản xuất, đảm bảo cung ứng vật tư, nguyên liệu, kỹ thuật, cải tiến mẫu mã và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Các HTX vận tải đã mạnh dạn đầu tư đổi mới phương tiện, chất lượng dịch vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động SXKD. Các quỹ tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ vốn cho thành viên để đầu tư phát triển SXKD, nâng cao đời sống, góp phần hạn chế tình trạng tín dụng đen.
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, ông Trần Lưu Quốc Doãn đánh giá, thực hiện Luật HTX 2012, hầu hết các HTX đã được chuyển đổi, từng bước củng cố tổ chức, quản lý, đổi mới quan hệ sản xuất và tăng cường lực lượng sản xuất.
Tuy nhiên, nhìn chung hoạt động SXKD của nhiều HTX còn ở quy mô nhỏ, vừa làm vừa tìm kiếm thị trường, thiếu định hướng hoạt động, chưa xây dựng được chiến lược phát triển dài hạn. Sản phẩm tạo ra còn manh mún, chưa đáp ứng nhu cầu sản xuất hàng hóa trong cơ chế thị trường.
Nhiều HTX chậm thích ứng với cơ chế thị trường cũng như đáp ứng với yêu cầu của mô hình HTX kiểu mới, tốc độ tăng trưởng chậm, hiệu quả kinh tế chưa cao và chưa ổn định. Đội ngũ cán bộ quản lý phần lớn trình độ thấp, chưa được đào tạo bài bản. Nhiều HTX mới chỉ dừng lại ở cung cấp một số dịch vụ đầu vào, chưa quan tâm đến dịch vụ tiêu thụ và nâng cao giá trị sản phẩm...